De Thyssens: bankiers van Oranje en het Derde Rijk

De Duitse dynastie van industriële en bankiers Thyssen koesterde nauwe banden met het Nederlandse koningshuis. Daardoor kon het imperium van de Thyssens na 1945 worden gered, ondanks de grote steun die zij aan het Hitler-regime hadden geboden. Tekst René Zwaap Beeld: Archief David Litchfield, auteur van ‘Art Macabre’ ‘Ik voel me miserabeler dan ik me […]

Arie van der Zwan: ‘Troelstra heeft op het beslissende moment geaarzeld’

[ In november 1918 vergiste SDAP-leider Pieter Jelles Troelstra zich niet in de machtsverhoudingen van Nederland, maar in de gezagsgetrouwheid van zijn eigen partij. In de ogen van voormalig PvdA-ideoloog Arie van der Zwan had Troelstra wel degelijk gelijk met het idee dat Nederland rijp was voor de Grote Omwenteling. Tekst: René Zwaap Noem alleen […]

De Avonturen van Dick Stein: In Naam van de Koning, aflevering 4

Een privé-detective aan lager wal raakt verzeild in hofintriges op het hoogste niveau en komt in aanvaring met ondergrondse republikeinse verzetsgroepen, al even fanatieke Oranjeklanten en nietsontziende geheime diensten. Dick Stein, voormalig undercover-agent van de Amsterdamse politie, liefhebber van jazz, Feyenoord en femmes fatales (niet noodzakelijk in die volgorde) houdt kantoor op de Amsterdamse Wallen. […]

De Avonturen van Dick Stein, privédetective: In Naam van de Koning, aflevering 5

Nederland is een detectiveheld rijker. Dick Stein, voormalig narcotica-agent van Bureau Warmoesstraat, nu part-time actief als warenhuisdetective, houdt kantoor op de Amsterdamse Wallen. Een Rotterdammer in Amsterdam met een voorkeur voor jazz, femmes fatales en Feyenoord, niet noodzakelijk in die volgorde. Gewapend met niet meer dan een bruine band judo, enige training in de Krav […]

Op veilige afstand: Drees, Den Uyl en Wim Kok als redders van Oranje

Sinds november 1918 was de relatie tussen ‘rood’ en ‘oranje’ een delicate aangelegenheid. Een sociaaldemocratische premier kon het zich niet veroorloven bij te dragen aan beëindiging van het koningschap, legt oud-PvdA-senator Joop van den Berg uit. Daardoor konden zowel de sociaaldemocratische premiers Drees, Den Uyl als Wim Kok optreden als redders van Oranje in tijden […]

Klaas de Vries over de erfenis van Troelstra: ‘Shell en Unilever hebben meer macht dan de koning’

Voor oud-minister Klaas de Vries (PvdA) was Troelstra een ‘inspirerende vechtjas’. Maar diens republikeinse sentiment is niet aan hem besteed. Hoewel? ‘Koningin Beatrix zei een keer dat het haar prerogatief was om iets te doen of te laten. Majesteit, zei ik toen, dat prerogatief bestaat niet meer’. Tekst: Gijs Korevaar ‘Op dit spreekgestoelte heeft Troelstra […]

Troelstra wist het zeker: Wilhelmina haalde Duitse ex-Kaiser naar Nederland

SDAP-leider Troelstra wist het zeker: de gevluchte Duitse ex-Kaiser Wilhelm II kwam in november 1918 op uitnodiging van zijn verre nicht koningin Wihelmina naar Nederland. Was het dankzij Wilhelmina dat de ‘Butcher of Berlin’ een proces wegens oorlogsmisdaden wist te ontlopen? Tekst: René Zwaap Het is zondagmorgen 10 november wanneer Pieter Jelles Troelstra, fractievoorzitter van […]

Verbindend koningschap in de Republiek

Verbindend koningschap in de Republiek. Advies van de commissie ad hoc ‘Actualisatie toekomst Koningshuis’ van de Partij van de Arbeid Amsterdam, 24 augustus 2011. Samenstelling commissie: Joop van den Berg (voorzitter), Martin van Haeften, Pierre Heijnen, Hayte de Jong (secretaris), Ton Langenhuyzen, Jaap van der Ploeg, Lilianne Ploumen, Peter Scheffer, Willem Witteveen. [1] Aanleiding tot […]

Wilhelmina wilde in 1918 referendum over toekomst koningshuis

In zijn recent verschenen boek De revolutie die niet doorging maakt historicus Rob Hartmans de dramatiek van de ‘Rode Week’ tot in de poriën navoelbaar. De Republikein had een gesprek met de auteur. Tekst: René Zwaap Dat de geschiedenis van Troelstra’s novembercoup van 1918 zo in detail kan worden gereconstrueerd, is mede te danken aan […]

‘Zijn dichterlijke inborst werd Troelstra fataal’

Na zijn mislukte poging tot revolutie in 1918 was Pieter Jelles Troelstra ‘een gebroken mens’, schrijft Piet Hagen in zijn monumentale Politicus uit Hartstocht. Biografie van Pieter Jelles Troelstra (2010).’Ik had mijn positie in één klap vernietigd’, meende hij. Een interview met de biograaf. Tekst: René Zwaap Na de Rode Week van 1918 was Pieter […]